Biogram

(źródło: Wikipedia)

Ks. Stanisław Hieronim  Konarski (1700-1773) - pisarz polityczny, poeta, pedagog.  Jeden z wybitnych prekursorów oświecenia. Pochodził ze szlacheckiej rodziny, jego matka była Helena z Czermińskich, blisko spokrewniona z możnym rodem Tarłów, a jego ojciec Jerzy piastował godność miecznika sandomierskiego, a później kasztelana zawichojskiego. Stanisław Konarski wcześnie stracił rodziców, po ich śmierci znalazł się pod opieką wuja Antoniego Czermińskiego, kasztelana zawichojskiego. Po ukończeniu szkoły w 1715 roku wstąpił do zakonu pijarów. Był nauczycielem w kolegium pijarskim w Warszawie, po czym wyjeżdża do Italii, gdzie ukończył Rzymski uniwersytet Sapienza oraz pracował jako nauczyciel retoryki w Collegium Nasarenum. Następnie wyjechał do Paryża, gdzie dokładnie poznał stan i nowoczesność szkolnictwa francuskiego. Po powrocie do kraju, posiadając bogate doświadczenie i obserwacje zagraniczne, zajmuje się reformą ustroju państwowego, działalnością oświatową i twórczością literacką. Konarski proponował powołanie urzędu państwowego sprawującego nadzór nad szkołami i kierującego sposobami nauczania. Przycvzynił się do zreformowania szkół pijarskich, w których naczelnym celem stało się właściwe wychowanie obywatelskie. Stanisław Konarski swój program pedagogiczny realizował w założonym w roku 1740 Collegium Nobilium - szkole przeznaczonej dla synów zamożnej szlachty. Zastąpiono w niej łacinę językiem polskim, wprowadzono naukę języków obcych, położono nacisk na przedmioty przyrodnicze, a metodę pamięciowego opanowywania wiadomości zastąpiono samodzielną analizą i rozumowym sposobem przyswajania wiedzy. Pełny program polityczny wyłożył Konarski w cztero tomowym dziele "O skutecznym rad sposobie", w którym  przedstawił błędy ustrojowe i dał zarys reformy państwowej. Odrzucał stanowczo liberum veto jako przyczynę rozkładu wewnętrznego Rzeczypospolitej, proponując rozstrzyganie uchwał sejmowych większością głosów. Zaproponował projekt nowej organizacji sejmu polskiego złożonego z dwóch izb: senatorskiej i poselskiej. Konarski zasłynął również rozprawą na temat czystości języka polskiego "O poprawie wad wymowy", gdzie wystąpił przeciwko panegiryzmowi i makaronizmom w utworach literackich. Na uwagę zasługuje też sztuka napisana przez Konarskiego dla teatrów szkolnych, pt. "Tragedia Epaminondy", w której podkreśla wyższość dobra ogólnego nad korzyściami prywatnymi i składa hołd tym, którzy bezinteresownie służą ojczyźnie. W 1771 roku król Stanisław August Poniatowski  w uznaniu osiągnięć Stanisława Konarskiego kazał wybić  medal z napisem: „Sapere auso” czyli Temu, który odważył się być mądrym.

Źródło:http:// poczetypisarzy.w.interia.pl

 

 

 

 

Odsłony: 3248